MILOŠEVIĆ, Mata

MILOŠEVIĆ, Mata, glumac i redatelj (Beograd, 25. XII. 1901). Gimnaziju pohađa u rodnom gradu gdje studira pravo i filozofiju te završava Glumačku školu (1923). Kao glumac angažiran je u dva beogradska kazališta, Narodnom pozorištu (1922-47) i Jugoslovenskom dramskom pozorištu (1947-74); ponajčešće dobiva uloge tragičkih junaka (Shakespeareov Romeo i Jago, Schillerov Don Carlos, Hugoov Ruy Blas) i patnika iz ruskih realističkih romana i drama (Dostojevskijev Raskoljnikov i Miškin, Tolstojev Karenjin, Čehovljev Vojnicki). Režijom se počinje baviti 1931, radeći s amaterima i Ruskim dramskim studijem te, od 1935, s dramskim ansamblom Narodnog pozorišta kojeg je i sam član, a glumu predaje u Dramskom studiju Narodnog pozorišta (1945-47) i na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju (1948-73). U glumi sljedbenik ruskih »hudožestvenika«; u režiji teži skladu, jednostavnosti i stilizaciji, napose u dekoru i mizansceni. Objavio knjige Moja gluma (1975), Moja režija (1982), Moje pozorište (1984). U beogradskoj, prema vlastitoj ocjeni, »sasvim prosečnoj« izvedbi drame U logoru, »skinute s repertoara po želji vojnih krugova tadašnje Jugoslavije«, tumači Kadeta Horvata, a u Stupičinu uprizorenju Lede (Jugoslovensko dramsko pozorište, 1953) Olivera Urbana. Dramatizaciju V. Crvenčanin romana Na rubu pameti prerađuje, premjestivši posljednji prizor iz ludnice u kavez, jer su svi likovi oko Doktora »postali zveri«, te režira u Beogradu (Jugoslovensko dramsko pozorište, 1963) i Splitu (HNK, 1967).

LIT.: R. Josimović, Krleža na beogradskoj sceni, Miroslav Krleža (zbornik), Beograd 1967; J. Lešić, Istorija jugoslovenske moderne režije (1861-1941), Novi Sad 1986.

B. Sen.