Proljeće hiljadu devet stotina i osamnaeste

»PROLJEĆE HILJADU DEVET STOTINA I OSAMNAESTE«, pjesma prvi put objavljena u knjizi Pjesme II (Zagreb 1918), pod naslovom Proljeće 1918.U konačnoj je verziji objavljena u knjizi Poezija (Zagreb 1969). Pisana je slobodnim stihom s dominirajućim nagomilanim rimama.

Pjesma je svojevrsna lirska dijagnoza stanja u zaraćenoj Evropi 1918, što ga pregnantno izražava početni stih »Evropa je danas kuća samotna, u kojoj Zločin spi«, koji se ponavlja na kraju prve strofe, a simbolizira Krležinu tadašnju (a umnogome i općenitiju) viziju evropske civilizacije. Iz takve apokaliptične vizije ratne stvarnosti, u kojoj »tutnje mrtvački vozovi, / i grme topovi, / i plaču soldati« - i to sve uime »nevidljivog boga«, kojeg »neka se tužna djeca / (...) stide / i plaču« jer bi jednom i sama mogla u njegovo ime »gorjeti kô baklje« - pjesnik pokušava naći spas, »a spasa - nema!« To beznađe i nihilistička bezizlaznost izraženi su naglašenom ekspresionističkom intonacijom (usp. Silvestarski nokturno godine hiljadu devet stotina i sedamnaeste).